Neden Önce Kullanıcı Deneyimi Gelir?

Kullanıcı deneyimi (UX) denince, muhtemelen aklınıza web tasarımı geliyor. Bu iki konsepti ilişkilendirmekte tabii ki haksız değilsiniz, çoğu web sitesi tasarımcısı kullanıcı deneyimi ile kullanıcı arayüzünü karıştırır. Peki kullanıcı deneyimi neden tasarımdan önce gelir?

Kullanıcı deneyimi, kullanıcıların web sitenizde deneyimlediği şeyden fazlasıdır. Gerçek tanımı, bir insanın markanızı duyduğu andan, -eğer şansınız varsa- bundan çok uzun bir zaman sonrasına kadar olan müşteri deneyiminin tamamını kapsar. Kullanıcılarınızı markanızla ilgili heyecanlandırmak istiyorsanız, tamamen web sitenize bağlı kalamazsınız.

Neden Önce Kullanıcı Deneyimine Odaklanmalısınız?

Kullanıcı deneyiminin amacı, pozitif bir deneyimle sonuçlanan anlamlı ve değerli insan bilgisayar etkileşimi sağlamaktır. Kullanıcı deneyimi, ağırlıkla müşterilerin duygularıyla ilgilenir ve özneldir. Çünkü her kullanıcı web sitelerinde farklı web arayüz elemanlarını tercih eder. Tabii kullanıcıların çoğunluğuna göre şekillendirilmiş evrensel pratikler de vardır. İşte bu noktada pozitif kullanıcı deneyimi ile etkili tasarımlar yapmak için kullanıcı arayüzü devreye giriyor.

Web siteleri oluşturulmadan önce var olan bazı kritik kullanıcı deneyimi yaklaşımları vardır. Yani kullanıcı deneyiminde uzman olmak istiyorsanız bazı yaklaşımları uygulamanız gerekir, tabii her şeyin başı kullanıcıların dikkatini çekmek.

Kullanıcı deneyimi soyuttur, bir süreçtir; ürünün oluşturulmasından önceki beyin fırtınasıdır. Kullanıcı arayüzü ise fikirleri somut gerçekliklere dönüştüren şeydir. Kullanıcı deneyimi tamamen stratejiyle ilgilidir, verilerle, analitiklerle, araştırmalarla, görsel tasarımla ve bilgi mimarisi ile ilgilidir. Son ürünü fiziksel olarak oluşturana kadar kullanıcı arayüzünü göremezsiniz. Yapılabilecek en kötü şey; kullanıcı deneyimi ile kullanıcı arayüzünü birlikte yürütmek, hatta daha da kötüsü, kullanıcı deneyimini atlamaktır.

Kullanıcı Deneyimi Tasarımına Araştırma Yaparak Başlayın

Kullanıcı deneyiminden sorumlu insanların, hedef kitlesini tanımak ve web sitesinin amacını belirlemek için araştırma ve gözlem yapması gerekir Bunu ısı haritaları ile yapabildiği gibi, çeşitli anketler düzenleyerek ve google analytics verilerini kullanarak yapabilirler. Kullanıcıların, kullanıcı deneyimi araştırmalarına verdikleri yanıtlar, web sitesi oluşturma sürecinin geri kalanını şekillendirir. Ekibin kullanıcılara "Çevrimiçi olarak almak istediğiniz bilgiler nelerdir?" gibi sorular sorması gerekir.

Kullanıcı deneyimi tasarımı süresince edinilen bilgiler, kullanıcı arayüzü ile hedef kitlenizi etkilemeniz için gerekli verileri elde etmenizi sağlayacaktır. Örneğin, araştırma sürecinizde kullanıcıların birden bire ortaya çıkan (pop-up) pencerelerden nefret ettiğini öğrendiniz. Artık bu bilgiyi kullanarak ziyaretçilerinize çok daha iyi bir deneyim sunacak kullanıcı arayüzünü tasarlayabilirsiniz.

Kullanıcılarınız Web Sitenizi Ziyaret Etmeden Önce Onları Etkileyin

Kullanıcılarınızın web sitenizi ziyaret etmeden önce yaşadığı müşteri deneyimini küçümsemeyin. Web sitenizin dışında var olan birçok kullanıcı deneyimi elemanı vardır. Bir tasarımcı olarak işinizin sadece web arayüzü oluşturmak alanında olduğunu düşünebilirsiniz. Bu doğru değil. Bir web sitesi, uygulama veya bir ürün için, iyi bir kullanıcı deneyimi, kullanıcı deneyimi kavramının bütününe bağlıdır. Web sitesi bu yapbozun yalnızca bir parçasıdır.

Pazarlama, kullanıcı deneyimi planlamasına başlamak için güzel bir yerdir. Bir müşterinin; markanızla ilk etkileşimde bulunduğu kullanıcı deneyimi parçası budur. Bu noktada pozitif bir ilk izlenim yaratmak için bir şansınız var.

Pazarlama, kullanıcı arayüzü ve diğer marka mekanizmalarınızın tamamlayıcı parçasıdır. İnsanların markanız hakkında nasıl konuşacağını ve nasıl düşüneceğini pazarlama sayesinde şekillendirirsiniz. Bunun, kullanıcı deneyiminizin geneli üzerindeki etkisini düşünün.

Müşterilerinizi web sitenizi görmeden, kendi markanıza yönlendirmenizin diğer bir yolu da, rakiplerinizden vazgeçen müşterilerinizin sizi tercih etmelerini engelleyen duvarları ortadan kaldırmaktır. Bir insanın sizinle çalışmasını neyin engelliyor olabileceğini düşünün. Bu, uygulamanıza veri yüklemenin zorluğu gibi basit bir şey de olabilir. Bu problemi çözecek basit bir eleman inşa etmek bile rakiplerinize karşı sizi bir adım öne çıkaracaktır.

Anlık Bildirimlerin Gücü

Anlık bildirimler, gücünü görmezden gelmediğiniz sürece kullanıcı deneyiminizi korumanız için mükemmel imkânlar sunarlar. Tabii müşterilerinize anlık bildirimler göndermek dostça ve kullanışlı olabildiği gibi, rahatsız edici bir kesinti de olabilir. Seçim sizin. Anlık bildirimleri dengeli kullanmak tamamen strateji işidir. Eğer bu kullanıcı deneyimi stratejisini etkili bir biçimde kullanmak istiyorsanız, deneyebileceğiniz güzel pratikler mevcut:

• Önemli haberler için bildirimleri saklayın. Eğer şirketinizle ilgili küçük büyük her şeyi müşterilerinizle paylaşmaya kalkarsanız, bu onlar için rahatsız edici olabilir. Bunun yerine müşterilerinizin kullanışlı bulabileceği bilgileri onlarla paylaşın. Örneğin bazı hava yolu şirketleri, uçuş kapıları değiştiğinde müşterilerine anlık bildirim gönderiyorlar.
• Mesajlarınızı uygun hale getirin. Kullanıcılarınıza kişisel olarak uygun bildirimler göndermek için kullanıcı verilerinden yardım alabilirsiniz. Netflix bunun için mükemmel bir örnek sunuyor. Herkese genel mesajlar göndermek yerine, kullanıcıların izleme ve arama geçmişlerinden yararlanarak onlara anlık bildirimler gönderiyor. Ayrıca kullanıcılarınıza gönderdiğiniz mesajların, doğru zamanda gönderildiğine de emin olmalısınız.
• Kullanıcılarınız, anlık mesajları aktif hale getirdikleri zaman, onları hangi konularda bilgilendireceğinizi açıklamalısınız.

Anlık bildirimleri yaratıcı ve akıllıca kullanırsanız, müşterileriniz web sitenizde değilken bile onlara iyi bir kullanıcı deneyimi sunabilirsiniz. Bu, kullanıcı ile işletmeniz arasındaki bağı güçlendirmenin çok güzel bir yoludur.

Kullanıcı Arayüzüne Başlamadan Önce Kullanıcı Deneyiminin Her Ayrıntısını Düşünün

Kullanıcı deneyimine başlamadan önce, müşterilerine ulaşmak ve onlara mükemmel deneyimler sunmanın sonsuz yolu var. Kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzünün belirgin bir ilişkisi var, işletme sahiplerinin bu iki elemanı birbirine karıştırmaması gerekiyor. Kullanıcı arayüzü daha heyecanlı diye kullanıcı deneyimini öylece bırakmak, size uzun vadede başarı getirmez.

Web sitenizin veya uygulamanızın fonksiyonelliğini, kullanıcılarınızın onu nasıl kullanacağını ve web sitenizi geliştirmeye başladığınız andan itibaren onun markanızı nasıl temsil edeceğinizi düşünmeniz gerekiyor.

Web Sitelerinde Kullanıcı Deneyimi Neden Bu Kadar Önemli

Amazon.com olsanız da, kek satmak için bir web sitesini yayımlamak üzere olsanız da kullanıcı deneyimi çok önemli.

Bir zamanlar çekici, fonksiyonel, kullanımı kolay web siteleri sanat sayılırdı. Veya simya. Karanlık bir sanattı.

Kendi kendinize yapabileceğiniz, web sitesi oluşturma araçlarının ortaya çıkmasıyla ve pahalı olmayan web siteleri daha az karanlık ve daha az gizemli olmaya başladı. Tabii web sitesi tasarımının evrimiyle birlikte tasarımlar sanattan çok bilim olmaya başladı.

Artık tasarımcılar sanatçıdan çok mühendis oldular. Bunun sebebi, web sayfalarının artık işletmelerin çevrimiçi reklam platformları gibi görünmüyor olması. Tabii ki hala öyleler ama web siteleri artık tartışma götürmez işletme araçları ve milyonlarca işletme için ticaret motorları haline geldi.

İnsanlarının web siteleriyle etkileşim halinde olmasının sebebi, web sitelerinin, işletmelerin hayatta kalabilmelerinin temeli haline gelmesidir. Bunun gerçekleşme nedeninin -ve bunun tasarım yoluyla yapılmasının- arkasındaki bilim; kullanıcı deneyimi tasarımı (UX design) oldu.

Amazon.com olsanız da, kek satmak için bir web sitesini yayımlamak üzere olsanız da kullanıcı deneyimi çok önemli. Okuyucularınız, kullanıcılarınız ve müşterileriniz, tam olarak ne için böyle hissettiklerini bilmeseler bile, kötü kullanıcı deneyimini hissederler. Bu demek oluyor ki, bu teknik bir sorun değil, halka açık bir müşteri sorunu.

Yaşadığımız zamanda, kimin hangi ürünü veya hizmeti sattığı fark etmeksizin hepimiz teknoloji işindeyiz. Kullanıcı deneyimi her şeydir. Eğer tasarımda ve mühendislikte tembel olmayı seçtiyseniz bu müşterilerinize karşı çok kaba olur ve işletmenize zarar verir. -Philip Tadros.

Eğer hayatınızda en azından ondan fazla web sitesinde bulunduysanız, muhtemelen kötü kullanıcı deneyimini biliyorsunuzdur. Bazı insanlar için kötü kullanıcı deneyimi, yazım hatası gibi. Ticaret katili.

İlginç olan şey, çoğu işletme -özellikle küçük olanlar ve yeni başlayanlar- kötü kullanıcı deneyiminin olduğunun farkında bile değil. Girişimcilerin kullanıcı deneyimini yok saymalarının sebebi olarak, ihtiyaçlarının olmadığını veya uğraşamayacaklarını söylediklerini birden çok kez duydum. Bir şekilde kullanıcı deneyimi "bunu yapmak zorundayız" listesinde olmalıyken "bunu yaparsak hoş olur" listesine giriyor.

Daha çok işletme sahibi, kullanıcı deneyimi ile web sitesinin aynı şey olduğunu görmeye başlasalar, bu kendileri için çok daha iyi olacaktır. Motoru ve kapıları olmayan bir arabanızın olması ne kadar anlamsızsa, kullanıcı deneyimi mühendisliği olmayan bir web sitenizin olması da o kadar anlamsızdır. Ziyeretçileriniz nereden girip çıkacağını bilemez ve bir yere gidemezler.

Hatta, diğer yeni gişimcilerin ihtiyaçlarını düşündüğünüzde, kaliteli bir kullanıcı deneyimi planlaması açıkca ucuzdur. İyi bir domain ismi almak için kullanıcı deneyiminden çok daha fazla para harcayabilirsiniz, ki bu hiç mantıklı değil.

İyi bir domain ismi için yatırım yapmak önemlidir, ancak iyi bir domain isminiz varken kullanıcı deneyiminizin olmaması, pahalı bir gayrimenkul alıp, becerikli bir mimar tutmamanız gibi bir şey. -Gökçen Korkmaz, kullanıcı deneyimi tasarımcısı.

İyi bir kullanıcı deneyimi yardımı, iyi bir kamusal ilişki ve pazarlama önerisi değildir, iyi bir işletme önerisidir. Bir web sitesi inşa edecekseniz, kullanıcı deneyimine yatırım yapın. İşleyen bir web siteniz olsa bile kullanıcı deneyimi değerlendirmesi yapacak birini bulun. Çünkü ihtiyacınız olan tek şey daha fazla müşteri.